Henk was trots op de documentatie die hij had voorbereid voor de nieuwe machine. De nieuwe machine zou een grote vooruitgang betekenen voor de productieafdeling. Het enige dat hij nog moest regelen was een akkoord van de kwaliteitsafdeling (QA) en dan kon de machine besteld worden. Die handtekening van de QA-manager was een eitje, zo dacht hij. Zelfverzekerd stapte hij het kantoor binnen, even tussen de verschillende afspraken door. Henk wist precies wat hij wilde en nodig had. Zonder al te veel uitleg vroeg hij om de handtekening van de QA-manager. Tot zijn verbazing kreeg hij een vragenvuur, de QA-manager was niet overtuigd en Henk kreeg zeker geen akkoord. Hij begreep er niets van, alles was voorgekauwd. Uiteindelijk zou het nog een paar maanden duren voordat hij akkoord kreeg. En dat kreeg Henk pas nadat hij zijn eigen gedrag had veranderd.

Henk wist precies wat hij wilde en nodig had. Zonder al te veel uitleg vroeg hij om de handtekening van de QA-manager.

Ik ben fan van de Roos van Leary. Het is een krachtig model om reacties te kunnen begrijpen en zeker niet in de laatste plaats situaties te kunnen beïnvloeden. Ik neem je aan de hand van Henks verhaal mee in de theorie.

De Roos van Leary heeft de vorm van een windroos. De windroos is opgebouwd uit twee assen, die samen een kruis vormen. In de meest eenvoudige vorm is de Roos van Leary verdeeld in vier vakken en dat is voor nu voldoende.

De Roos van Leary is een krachtig model om reacties te kunnen begrijpen en zeker niet in de laatste plaats situaties te kunnen beïnvloeden.

Boven versus Onder

De verticale as geeft de mate van dominantie aan, wie heeft hier de leiding of wie stuurt hier in het gesprek. Dominant gedrag is boven. De reactie aan de onderkant van de verticale as staat voor volgend, weinig tot geen dominantie. Deze polen roepen elkaars tegengestelde gedrag op. Bijvoorbeeld: als iemand heel volgend is, neemt de ander een leidende rol op zich. En andersom.

 Tegen versus Samen

De horizontale as geeft de sfeer van de relatie aan. Rechts staan begrippen zoals: samen, wij, relatiegericht, samenwerking, sympathie en affectie. Links staan begrippen zoals: tegen, ik, taakgericht, autonomie, antipathie en afwijzing. Deze polen zijn magneetjes en roepen hetzelfde gedrag bij de ander op. Simpel gezegd: Als iemand samen-gedrag vertoont, dan wekt dat samen-gedrag bij een ander op. En als iemand tegen-gedrag vertoont, dan wekt dat tegen-gedrag op. Bijvoorbeeld: als iemand aanvallend is, wordt de ander defensief, opstandig of trekt zich terug.

 Henk kwam zelfverzekerd de kamer in (BOVEN) en was duidelijk in wat hij wilde: een goedkeuring (TEGEN). Uitgaande van de natuurlijke reactie op dergelijk gedrag, begrijp ik dat de QA-manager zich verzette: ONDER (tegengesteld aan BOVEN) en TEGEN (gelijk gedrag als Henk).

 Wat had Henk anders kunnen doen?

1. Zorg dat je zicht krijgt op de gedragingen van jezelf en van de ander. Hoe past jouw gedrag en reactie in de roos van Leary? En het gedrag en de reactie van die ander?
2. Wat is het gedrag dat je graag zou willen van de ander? In dit geval wil Henk graag naar samen.
3. Ga in gesprek met de ander met het gedrag dat past bij de reactie die je wilt. Als Henk graag wil dat de QA-manager zich betrokken voelt bij dit project en akkoord geeft aan de nieuwe machine, welk gedrag zou jij Henk dan adviseren? Ik heb Henk geadviseerd om SAMEN-ONDER het gesprek in te steken. En dat leverde vrijwel direct een positief resultaat op! Henk kreeg akkoord voor de nieuwe machine.

Laat me jouw gedachten weten over wat jij anders kan doen om meer invloed te hebben.

Wil jij zelf ook bewuster kunnen omgaan met gedrag van collega’s? Ik spar graag met je over wat je nu doet en wat jij anders zou kunnen doen.

Namens het Savvy Team,

Bernadette Deitmers